Dissocieren
Wat is dissociëren en waarom doen we het?
Misschien heb je er wel eens van gehoord, misschien nog niet, of wellicht ben je er zelf bekend mee. Het is iets wat zich meestal ontwikkelt als coping mechanisme. Mensen die een trauma hebben meegemaakt zijn hier meestal wel bekend mee, in ieder geval met het fenomeen. Misschien herken je het als dromerig of afwezig zijn. In een soort van roes zitten, niet kunnen focussen of concentreren. Dit heet dissociëren. Het is een reflex die onze geest vaak ontwikkelt wanneer we iets meemaken dat veel te heftig is. Het is een mentale bescherming die je het als het ware aanzet, om de heftigheid van de situatie niet helemaal mee te hoeven krijgen. Je ontvlucht op die manier de situatie om de fysieke en mentale pijn niet te hoeven voelen.
Trauma en verwerking
Dit kan gebeuren tijdens het trauma. Maar ook zeker nadien. Ook tijdens je verwerkingsproces is de kans groot dat je deze reflex als coping mechanisme regelmatig ervaart. Het is namelijk zeer confronterend om een trauma te verwerken omdat je tijdens je verwerking vaak het trauma (deels) herbeleefd.
Ook triggers kunnen ervoor zorgen dat je gaat dissociëren. Als een gebeurtenis zich voordoet dat jou bewust of onbewust doet denken aan het trauma, dan kun je merken dat je ineens wat afwezig bent, of niet helemaal meekrijgt wat er wordt gezegd of gedaan. Dit is een manier om jezelf opnieuw te beschermen. Omdat het nog te heftig voor je is om die situatie aan te gaan. Dit is niet perse slecht. Het beste kun je dit ook gewoon laten gebeuren wanneer je in een rustige en veilige omgeving bent. Veroordeel het niet. Het heeft je tot nu toe enorm geholpen!
Hoe kun je omgaan met dissociatie?
Het feit dat je elke keer gaat dissociëren bij een trigger kan ook erg vervelend zijn. Zeker wanneer dit gebeurt tijdens je studie, werk, op feestjes of in ander contact met mensen.
Concentratie en informatie opnemen is dan namelijk zeer lastig. Ook extreme moeheid kan optreden.
Wanneer je effectief wilt gaan werken aan het doorbreken van dit coping mechanisme moet je je beseffen dat het trauma voorbij is. Nu is niet vroeger. Nu kun je de situatie wel aan omdat je veilig bent. Dit is echter een proces en zal niet van de ene op de andere dag lukken. Besef je ook dat verwerking met ups en downs gaat. Het is nooit een stijgende lijn. Mocht je dus periodes hebben dat het dissociëren weer veel aanwezig is, maak je daar geen zorgen om. Geef jezelf de tijd.
Hieronder staan een aantal dingen die je direct kunt doen om je te helpen uit het dissociëren te stappen (ook heel goed voor als je herbelevingen hebt);
- ga fysiek uit de situatie (zeg bijvoorbeeld dat je naar het toilet moet)
- ga heel bewust iets anders doen (bijvoorbeeld als iets op tv je triggert)
- knijp en/of wrijf jezelf in je handen en armen
- ga wandelen of sporten
- doe een elastiekje om je pols en laat deze een paar keer tegen je huid klappen
- doe een ademoefening (alleen in een veilige omgeving)
- doe een geleide meditatie oefening (alleen in een veilig omgeving)
- ga naar je denkbeeldige lievelingsplek en maak alles zo gedetailleerd mogelijk (wat hoor je, wat ruik je, wat proef je?)
- knuffel iemand die je vertrouwt
- kroel met een huisdier
Dit heeft veel oefening nodig. Het is meteen onderdeel van je verwerkingsproces omdat je leert omgaan met de triggers. Na verloop van tijd zal het minder worden en zul je merken dat je de handvatten telkens minder nodig hebt omdat je de situatie die je voorheen niet aan kon of wilde gaan steeds beter kunt handelen.
Begeleiding
Wil je hulp bij het leren omgaan hiermee? Bekijk de digitale producten. Ik maak deze voor lotgenoten omdat ik precies weet hoe het is om door dit proces te gaan. Je kunt je enorm eenzaam en verloren voelen. Ook als je therapie hebt is dit een super fijne aanvulling. Ben je nog niet toe aan therapie dan kun je vast zelfstandig aan de slag vanuit je vertrouwde omgeving. Kleine stapjes zijn ook stappen!